Usvojen novi zakon o zašiti potrošača u Srbiji

Narodna skupština Republike Srbije usvojila je novi Zakon o zaštiti potrošača 9. septembra 2021. godine. (“Zakon”). Cilj Zakona je da poboljša postojeća prava potrošača kroz dodatnu harmonizaciju srpskog prava sa pravom i najboljom praksom EU.

Iako je i sama struktura propisa kao i većina odredaba ostala nepromenjena u odnosu na prethodni zakon koji je regulisao zaštitu potrošača, Zakon uvodi nekoliko značajnih novina, kao što su:

• Uspostavljanje registra „ne zovi“, registra potrošača koji ne žele da primaju pozive ili poruke u svrhu prodaje/ promocije, sa izričitom zabranom pozivanja ili slanja poruka potrošačima čiji su telefonski brojevi upisani u registar. Ovim se dodatno proširuje već postojeća zabrana direktnog oglašavanja bez prethodne saglasnosti u skladu sa propisima o oglašavanju, zaštiti potrošača i podataka o ličnosti. Bez obzira na upis u pomenuti registar, saglasnosti date pre ili nakon upisa ostaju na snazi do opoziva.
• Za pružanje usluga čija je vrednost veća od 5.000 dinara, prodavac je dužan da sačini proračun sa specifikacijom usluge i pribavi saglasnost potrošača na proračun, pre otpočinjanja pružanja usluge.
• Sudovi nadležni za potrošačke sporove dužni su da vode evidenciju potrošačkih sporova i jednom godišnje dostavljaju ministarstvu nadležnom za poslove pravosuđa podatke o broju potrošačkih sporova, donetih presuda i prosečnoj dužini trajanja potrošačkih sporova.
• Uvođenje obaveze trgovca da učestvuju u postupku vansudskog rešavanja potrošačkih sporova, kao i da na prodajnom mestu izvrše propisane objave i dostave potrošačima propisana obaveštenja u vezi sa vansudskim rešavanjem sporova.
• Delimična harmonizacija sa Direktivom o putovanjima u paket aranžmanima i povezanim putnim aranžmanima 2015/2302 uz propisivanje da pre zaključenja ugovora putnici treba da dobiju sve informacije o usluzi putovanja i organizatoru, troškovima i načinima plaćanja, zdravstvenim formalnostima i drugim propisanim podacima. Pokrivena su i prava i obaveze putnika u slučajevima izmene i raskida ugovora i zaštita u slučaju insolventnosti organizatora putovanja.
• Tržišni inspektori sada mogu neposredno da izreknu novčane kazne u fiksnom iznosu (prekršajni nalog) za određene propisane prekršaje što bi trebalo da osigura strožu primenu Zakona.

Zakon stupa na snagu 19. septembra 2021. godine, ali njegova primena počinje istekom tri meseca od stupanja na snagu, odnosno 20. decembra 2021. godine. Odredbe koje se tiču vansudskog rešavanja potrošačkih sporova primenjivaće se od 20. marta 2022. godine.